ریا، قدرت و دین؛ وقتی ایمان تبدیل به نقاب می‌شود

خلاصه: استیون واینبرگ، فیزیک‌دان و برنده نوبل، روزی گفت: «با دین یا بدون دین، انسان‌های خوب کارهای خوب می‌کنند و انسان‌های بد، کارهای بد. اما برای اینکه انسان با ظاهر خوب بتواند کارهای بد بکند، قطعاً به دین نیاز دارد.» در ایران امروز، معنای این جمله را در چهره‌ی ریا، تزویر و ظاهرسازی مذهبی می‌توان دید؛ جایی که ایمان، دیگر نشانه‌ی صداقت نیست، بلکه سپر قدرت شده است. دین در خدمت قدرت در نظامی که دین ابزار حکومت است، حقیقت قربانی مصلحت می‌شود وقتی دین تبدیل به قرارداد سیاسی می‌شود، دروغ و تزویر لباس تقوا می‌پوشند از بالا تا پایین ساختار، کسانی دیده می‌شوند که با چهره‌ای آغشته به شعار، دست در خزانه و وجدان جامعه دارند اینجاست که واینبرگ را باید دوباره خواند؛ او گفت شر واقعی وقتی خطرناک می‌شود که در لباس نیکی ظاهر شود ظاهر مقدس، باطن آلوده آنچه امروز جامعه می‌بیند، بیش از هر زمان، تضاد میان گفتار و کردار است در حالی که مردم در فقر، فشار و محرومیت می‌سوزند، همان‌ها که خود را حافظ ایمان می‌نامند، در رفاه، تباهی و امتیاز غرق‌اند سازمان‌هایی با شعار ساده‌زیستی و عدالت، حالا درگیر خاندان‌سالاری، رانت و رسوایی‌اند در خانه‌هایی که با نام دین ساخته شد، بوی پول، قدرت و فساد بلند است این همان جایی است که دین، از معنا تهی می‌شود و ایمان، فقط نقاب حفظ ظاهر است تقدس به‌مثابه ابزار فریب در جامعه‌ای که نقد دین جرم است، دین به ابزار امن فریب تبدیل می‌شود وقتی هر پرسشگر را «ضد خدا» می‌خوانند و هر دزد را «مؤمن» می‌نامند، در واقع مرز میان خیر و شر فرو می‌ریزد در چنین فضایی، ریا پاداش دارد و صداقت مجازات تقدس به ابزار کنترل بدل شده است؛ ابزاری که با آن وجدان‌ها را خاموش می‌کنند همان چیزی که واینبرگ از آن هشدار می‌داد: کار بد، وقتی با ظاهر خوب همراه می‌شود، خطرناک‌تر از هر سلاحی است دین‌فروشی نظام‌مند ایمانِ صادقانه، دیگر جایی در ساختار رسمی ندارد در حالی که منبر و محراب به تریبون قدرت بدل شده، اخلاق انسانی خاموش شده است در پس چهره‌های عبوس و شعارهای پرطمطراق، خانواده‌ها و شبکه‌هایی از ثروت، نفوذ و تباهی ساخته‌اند دین، از مسیر عشق و آگاهی خارج شده و به تجارت‌خانه‌ای تبدیل شده است که مشتری‌اش، قدرت است در چنین شرایطی، بی‌دین بودن گاهی نشانه‌ی پاکی است؛ زیرا لااقل، انسان وانمود نمی‌کند که خوب است پیام واینبرگ برای ایران واینبرگ هرگز دشمن ایمان نبود؛ او دشمن فریب بود او هشدار داد که انسان، وقتی از دین برای فریب دیگران استفاده می‌کند، به خطرناک‌ترین موجود بدل می‌شود در ایران امروز، این هشدار عین واقعیت است: کسانی که با تسبیح دروغ می‌گویند و با آیه، خیانت را توجیه می‌کنند جامعه‌ای که ایمان را به ابزار منافع سیاسی سپرده، دیر یا زود با بی‌اعتمادی و فروپاشی اخلاقی روبه‌رو خواهد شد نتیجه‌گیری دین، اگر از وجدان جدا شود، تنها پوسته‌ای از تزویر باقی می‌ماند جامعه‌ای که تظاهر به ایمان را جایگزین اخلاق کند، دیر یا زود قربانی همان دروغ خود می‌شود در این سرزمین، ایمان راستین نه در تریبون‌ها، بلکه در دل‌های بی‌ادعاست واینبرگ گفت: برای آنکه انسان با ظاهر خوب بتواند کار بد کند، به دین نیاز دارد و ما امروز می‌بینیم: تزویر، نه از بی‌دینی، بلکه از دین‌فروشی آغاز می‌شود منبع: استیون واینبرگ – فیزیک‌دان و برنده نوبل #مهساامینی #vvmiran @baschariyat #MahsaAmini